شعله پوش (Flame Guard) برای کنترل و مدیریت شعله در فرآیندهای مختلف صنعتی و آزمایشگاهی استفاده می‌شود. این ابزار جوشکاری به ویژه در محیط‌هایی که خطر آتش‌سوزی وجود دارد، اهمیت دارد. شعله پوش وسیله ای است که به انتهای لوله سلاح متصل می شود تا با هدایت گازهای داغ خروجی از انتهای لوله ، میزان پیدا بودن شعله خروجی از دهانه لوله را کاهش دهد
شعله پوش چگونه عمل میکند؟
شعله دهانه اسلحه بویژه در هنگام شب بسیار قابل رؤیت است و کشف محل تیرانداز را آسان تر نموده و در ضمن در تجهیزات دید در شب تیرانداز نیز اختلال وارد می کند.آنچه باعث این مشکلات می شود ،نور و حرارت زیادی است که با سوختن باروت ایجاد می شود.حتی در روز ، شعله حاصل از شلیک باعث نا مشخص شدن هدف میگردد.
انواع شعله پوش ها
نوک‌باز: این نوع شعله‌پوش طراحی ساده‌ای دارد و برای بسیاری از سلاحها مناسب است.
شعله‌پوش قفسه‌ای: با طراحی مشبک یا سوراخ‌دار، این نوع شعله‌پوش تاثیر بیشتری در کاهش دید شعله دارد.
شعله‌پوش اصلح‌شده: معمولا برای استفاده در شرایط خاص یا بر سلاح‌های خاص طراحی شده‌اند و اغلب شبیه به کاهنده‌های صدا هستند اما قابلیت‌های متفاوتی دارند.
دو نوع معمول شعله پوشها عبارتند از :
- قفس پرنده (Bird Cage)
- پلاتیپوس منقار اردک (Duck Bill)
در ادامه بیشتر به این موضوع میپردازیم.
شعله پوش پلاتییوس منقار اردک (Duck Bill)
شعله پوشهای پلاتیپوس دارای شاخه های بالایی و پائینی هستند و گازهای خروجی را به اطراف پراکنده می کنند.نمونه های اولیه MK43 و برخی نمونه های اولیه M16 از این نوع استفاده می کردند.یکی از نقاط ضعف این شعله پوشها گیر کردن شاخه های آن در اشیاء اطراف می باشد.
شعله پوش قفس پرنده (Bird Cage)
نمونه های قفس پرنده نیز دارای شاخه هستند ، اما یک حلقه در قسمت جلویی آنها وجود دارد که از گیر کردن اشیاء در داخل شاخه هاجلوگیری می کند.
شعله پوش متعادل ساز شعله
نوعی دیگر از شعله پوشها (متعادل ساز شعله ) هستند.مانند نمونه مورد استفاده در برخی از انواع XM177
نمونه های اولیه سلاحها در قرن نوزدهم ، معمولا لوله هایی بزرگتر از تفنگهای امروزی داشتند.یکی از اثرات لوله بلند تر در اینست که باروت ، قبل از اینکه گلوله سلاح را ترک کند،کاملا می سوزد و معمولا در انتها باعث تولید دود می شود.با وجود این ، اگر همین اسلحه را کوتاهتر کنیم (مانند نمونه های مورد استفاده پیاده نظام و مأموریتهای جنگلی) گلوله لوله را پیش از سوختن تمام باروت ترک خواهد کرد.در این حالت ، باروت در هوا همچنان به سوختن ادامه خواهد داد و باعث تولید شدن شعله خواهد گردید.
وقتی طول لوله خیلی کاهش می یابد، این شعله مشکل جدی تری می شود.بنابراین تمامی واحدهای پیاده نظام و عملیات ویژه که از تفنگهای ویژه خود استفاده می کردند، رفته رفته با مشکل شعله خروجی از لوله اسلحه روبرو شدند.بدین ترتیب ، شعله پوشها از اواخر جنگ جهانی دوم و سپس در تفنگهای هجومی مورد استفاده گسترده قرار گرفتند و امروزه به یکی از تجهیزات اصلی تمامی تفنگها ، بویژه در کاربردهای نظامی ، تبدیل شده اند.
کاربردها و ویژگی‌ها شعله پوش
کاهش شعله دهانه:هدف اصلی شعله‌پوش، کاهش یا از بین بردن شعله‌ای است که هنگام شلیک از دهانه سلاح خارج می‌شود. این شعله می‌تواند موقعیت تیرانداز را لو دهد، به خصوص در شب یا محیط‌های کم‌نور.
کاهش نور دهانه: شعله‌پوش‌ها همچنین نور خروجی از دهانه را کاهش می‌دهند که این نیز به پنهان ماندن تیرانداز کمک میکند.
کاهش کور شدن تیرانداز: شعله و نور زیاد حاصل از شلیک می‌تواند دید تیرانداز را به طور موقت مختل کند. شعله‌پوش با کاهش این اثرات، به تیرانداز کمک میکند تا دید خود را حفظ کند و به سرعت برای شلیک بعدی آماده شود.
کاهش پس‌زنی: برخی از شعله‌پوش‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که گازهای خروجی از دهانه را به سمتی هدایت کنند که به کاهش پس‌زنی سلاح کمک کند. این امر به تیرانداز اجازه می‌دهد تا کنترل بهتری روی سلاح داشته باشد و سریع‌تر برای شلیک بعدی آماده شود.
محافظت از محیط اطراف:شعله‌پوش‌ها با کاهش شعله دهانه، می‌توانند از آتش گرفتن مواد قابل اشتعال در محیط اطراف، مانند علف‌های خشک، جلوگیری کنند.
کاربردهای تاکتیکی:در برخی موارد، شعله‌پوش‌ها به عنوان بخشی از استراتژی‌های تاکتیکی نظامی استفاده می‌شوند. به عنوان مثال، می‌توان از آنها برای ایجاد سردرگمی در بین دشمن یا منحرف کردن توجه آنها استفاده کرد.
در کل شعله‌پوش‌ها می‌توانند به طور قابل توجهی به بهبود عملکرد تیرانداز و افزایش امنیت او کمک کنند.
نحوه کار شعله پوش ها چگونه است؟
پراکندگی گازها و شعله‌ها
هنگام شلیک گلوله، گازهای ناشی از احتراق باروت و شعله‌هایی که به دلیل دمای بالا شکل می‌گیرند، از دهانه لوله به سرعت خارج می‌شوند. شعله‌پوش با طراحی خاص خود باعث پراکندگی این گازها و شعله‌ها می‌شود.
کاهش فشار محیطی
شعله‌پوش‌ها معمولا دارای سوراخ‌ها و بریدگی‌هایی هستند که به خروج کنترل‌شده گازها و فشار کمک می‌کنند. این امر باعث می‌شود که فشار محیطی در اطراف دهانه کاهش یابد و شعله‌ها سریع‌تر خاموش شوند.
تبخیر و پراکندگی حرارت
گازهای داغ با عبور از مجاری و سوراخ‌های شعله‌پوش، حرارت خود را از دست می‌دهند و سریع‌تر پراکنده می‌شوند. این امر کمک میکند که شعله‌های بزرگ و روشن کاهش یابند یا حتی از بین بروند.
تغییر مسیر گازها
بعضی از شعله‌پوش‌ها گازهای خروجی را به سمت‌های مختلف هدایت می‌کنند. این تغییر مسیر باعث می‌شود که گازها و شعله‌ها به جای متمرکز شدن در یک نقطه، به جهات مختلف پخش شوند و در نتیجه نور و شعله کاهش یابد.
کاهش نور مرئی
به واسطه پراکندگی و کاهش فشار گازها و شعله‌ها، میزان نور مرئی ناشی از شلیک سلاح به شدت کاهش می‌یابد. این امر به مخفی نگه داشتن موقعیت تیرانداز کمک میکند.
توانایی شعله پوش ها در پنهان کردن شعله به چه اندازه است؟
البته میزان توانایی شعله پوش ها در پنهان سازی شعله آتش محدود می باشد ، چرا که اندازه و وزن این شعله پوشها عامل بسیار مهمی است و برای پنهان کردن کامل شعله یک اسلحه آن هم در شب به شعله پوش بسیار بزرگی نیاز خواهیم داشت.شعله پوشها برای کمک به پنهان سازی تیرانداز در هنگام شب ، معمولا گازهای خروجی از اسلحه را به اطراف و خارج از خط دید تیرانداز پخش می کنند.البته نیروهای نظامی حتی با داشتن شعله پوش بر روی اسلحه های خود باز هم در هنگام شب برای دشمن قابل تشخیص می باشند و مجبورند مدام تغییر موضع دهند.
محدود کردن حجم باروتی که در داخل لوله می تواند بسوزد ، یک راه حل برای رفع این مشکل می باشد ، اما این راهکار ممکن است باعث شود که بواسطه کاهش میزان پیشران ، سرعت گلوله کاهش یابد.شعله دهانه را می توان با بهره گیری از باروتهایی با سرعت سوختن بالاتر نیز کنترل نمود تا بدین وسیله ، گازهای پیشران فرصت کافی برای سرد شدن تا زمان خروج از لوله داشته باشند.اما این راهکار نیز با مشکل کاهش سرعت گلوله و در نتیجه کاهش دقت و مرگ آوری اسلحه روبرو خواهد بود.
برخی شعله پوشها ، شعله حاصل از شلیک را با سرد کردن گازها در هنگام خروج از انتهای لوله ، کاهش داده و یا از بین می برند.بدین ترتیب ، هم حجم باروت ثابت می ماند و هم چگالی و دما و در نتیجه میزان روشنی شعله کاهش می یابد.
چه شعله پوش هایی مورد استفاده قرار گرفته اند؟
شعله پوشهایی که تا کنون مورد استفاده قرار گرفته اند ، اشکال و طراحی های گوناگونی داشته اند.ساده ترین طرح شعله پوشها ، بکارگیری یک مخروط در انتهای لوله است که در نمونه های رزم جنگل (لی اینفیلد) در اواخر جنگ جهانی دوم مورد استفاده قرار گرفت .نمونه های جدیدتر شعله پوشها یک سبد با چندین شکاف و سوراخ بر روی آن داشتند (مانند شعله پوش M16 و دیگر اسلحه های با کالیبر پائین ) .شعله پوشهای مخروطی شکل نیز بر روی مسلسل دستی (برن) و در مسلسلهای نصب شده بر روی برجک هواپیما ها ، بویژه بمب افکنهای سنگین انگلیسی در جنگ جهانی دوم بکار گرفته شدند.
شعله پوش ها معمولا کجا ها کاربرد دارند؟
شعله پوش ها معمولا به عنوان فشار شکن دهانه اسلحه نیز مورد استفاده قرار می گیرند.برای اینکار ، شکافها بطور متقارن در نزدیکی بالای شعله پوش ایجاد می شوند تا پس از شلیک و هنگام خروج گازها از داخل اسلحه ، یک نیروی رو به پائین ایجاد کنند و میزان بالا رفتن دهانه اسلحه را کاهش می دهند.همانطور که می دانید مفهوم مورد استفاده در فشار شکن ها نسبتا ساده و ابتدایی می باشد ، البته انواع پیشرفته تر و پیچیده تری از شعله پوشها نیز وجود دارد که در توپها و جنگ افزارهای بزرگتر مورد استفاده قرار می گیرند.
نتیجه گیری
شعله پوش ها یکی از ابزار مورد استفاده در تورچ هم به شمار می روند که وظیفه آن ها هدایت شعله است. در واقع وظیفه اصلی این ابزار هدایت و متمرکز کردن شعله می باشد تا سیم CO2 به بهترین شکل ممکن ذوب گردد. یکی از نکات مهم در تولید شعله پوش ها مقاومت آن ها در برابر گرما است که در حین کار آسیبی به آن ها وارد نگردد؛ از این رو برای تولید آن ها از فلزات مقاوم نظیر آهن یا برنج استفاده می گردد.
